5 tytułów, które ciekawie poruszają problemy społeczeństwa
Mimo że są wciągające, a może nawet ekscytujące, wolimy czytać lub oglądać pisma kulturalne związane z naszą codziennością. Wynika z tego, że powieści obyczajowe i seriale, które skupiają się na kwestiach społecznych i często niejednoznacznych związkach międzyludzkich, dominują w rankingach popularności. W obliczu wyzwań, z jakimi spotykamy się na co dzień, chcemy wiedzieć, że nie jesteśmy jedyni.
Dodatkowo kulturoznawcy zauważają, że wyrażanie swoich trosk, problemów i smutków z innymi zawsze było oczyszczające i pomagało w radzeniu sobie z przeciwnościami losu. Dzisiejsze tytułu adresowane do wszystkich spełniają rolę sąsiada, który porozmawia i zaoferuje pomoc. Nie są to szczególnie ambitne dzieła kultury, ale mają służyć celom poznawczym, rozrywkowym i terapeutycznym. Po skończeniu książki czy obejrzeniu serialu telewizyjnego można pomyśleć: „Nie jestem sam”. I dokładnie o to chodzi. Jakie książki i filmy warto przeczytać lub obejrzeć? Jest wiele różnych tytułów. Ja wybrałem te, które były najświeższe w mojej głowie. Sprawdźcie reakcje bohaterów na sprawy, z którymi nieprzewidywanie musieli sobie poradzić.
Spis treści
1. „Oczy Adrianny” Danka Braun
Ada Wysocka posiada wszelkie udogodnienia, jakich może pragnąć dama. Jest młoda, śliczna, kończy studia, otaczają ją wspierający rodzice, siostra i miłość jej życia. W ciągu jednej sekundy całkowicie ją straciła. W wyniku wypadku doznaje poważnej i nieodwracalnej utraty wzroku, co również drastycznie zmienia jej życie. Ada nie chce żyć, ponieważ nie jest w stanie zaakceptować swojego stanu i związanych z nim ograniczeń. Najgorsze jest to, że jej kochający kochanek ją ignoruje, ponieważ niewidoma dziewczyna nie należy do opytmalnego społeczeństwa, które on reprezentuje. Książka Danki Braun pokazuje jak ulotne jest szczęście i jak szybko los może odwrócić bieg wydarzeń. Walka Adrianny z własnym upośledzeniem jest pięknie pokazana w książce. Dama musi przez lata żyć ze swoją tragedią, zanim ją zaakceptuje. Adzie udaje się podnieść i poradzić sobie z wyzwaniami dnia codziennego z pomocą rodziców, siostry i znającego się na rzeczy terapeuty. Nikt nie przypuszczałby, że dziewczyna jest niewidoma, gdyby nie biała laska, którą stale nosi przy sobie. Danka Braun pokazuje siłę nieustępliwości i wytrwałości. Ada sama jeździ po mieście, mieszka sama, sprząta, gotuje, pracuje jako masażystka, a nawet kończy edukację, by zostać psychologiem. Potrafi radzić sobie z rzeczywistością, gdyż jej pozostałe zmysły są bardziej wyostrzone. Ady nie oszczędza los, ale za odwagę i ducha walki otrzymuje nagrodę. Serce dziewczyny zdobywa uroczy mężczyzna, któremu nie straszne jest życie z niewidomą kobietą. Mimo że powieść jest miejscami nieco przygnębiająca, emanuje nadzieją. Warto ją przeczytać, bo pokazuje, jak często nasze problemy bledną w porównaniu z problemami innych.
2. „Małe wielkie sekrety” Magdaleny Majcher
Uważam, że Magdalena Majcher w pełni zasługuje na opinię mistrzyni powieści obyczajowych o zawiłym kontekście społecznym. Problemy, z jakimi spotykają się ludzie, omówiła w „Osiedle Pogodne”, najnowszej książce z serii. Bohaterami tej historii jest rodzina zamieszkująca osiedle w Bielsku-Białej. Zosia, 12-letnia córka Moniki i Marcina, korzysta z wózka inwalidzkiego i nie chodzi od urodzenia. W książce oprócz tej jednej kwestii pojawia się także kilka innych. Majcher demonstruje liczne ograniczenia i wyzwania, z jakimi musi sobie radzić niepełnosprawny maluch w polskim społeczeństwie. Zosia, na szczęście, jest pogodna, zadowolona i akceptuje myśl, że nigdy nie będzie chodzić. Jej rodzice dokładają wszelkich starań, by dziewczynka nie odczuła swojej wyjątkowości. Rodzina żyje wygodnie dzięki wysokim dochodom Moniki, a Zosia otrzymuje największe usługi rehabilitacyjne i inne wsparcie. Co jednak z osobami, które nie mają dostępu do tej gotówki? Odpowiedź na to pytanie jest przygnębiająca.
„Małe wielkie sekrety” to coś więcej niż tylko książka o wychowaniu dziecka ze specjalnymi potrzebami. To książka, która porusza również drażliwy temat. Monika jako matka nie jest zadowolona. Nie miała ochoty pracować na jedną. Mimo to zdecydowała się na ciążę, w wyniku presji społecznej. Tłumiła nierozwiązany ból i ograniczenia, których doświadczyła w młodości po porzuceniu przez matkę. Monica czasami po prostu znika. Zostawia w swoim pokoju list z napisem „przepraszam” i przelewa na konto męża znaczną sumę pieniędzy. Choć nie każdy chce być matką, założenia dotyczące roli kobiety są tak głęboko zakorzenione, że trudno się od nich uwolnić. Mimo to nie jesteśmy w stanie potępić Moniki za opuszczenie rodziny. To głęboko nieszczęśliwa osoba, która wciąż jest skłócona ze swoją historią i szuka swojego miejsca w świecie. Każda kobieta powinna przeczytać tę książkę przed posiadaniem dzieci. Ja z całego serca ją popieram.
3. „Zaczarowana” Natasza Socha (Edipresse, Warszawa 2021)
Wszyscy powinnyśmy postawić sobie za cel przeczytanie tej pozycji. Dla kobiety w każdym wieku, która jest samotna, zamężna lub owdowiała, randki nie są tylko dla tej młodej damy, która właśnie zaczęła swoją przygodę. Relacje ludzi mogą być bardzo zagmatwane, a my w rezultacie nie zawsze w swoim życiu spotykamy uczciwe osoby. Należy o tym pamiętać. Niestety, tracimy rozsądek, gdy miłość przebiega w sposób niekontrolowany, dajemy się porwać i zapominamy o reszcie świata. Czytając powieść Sochy, można doświadczyć całej gamy uczuć. Od bardzo dawna nie czytałem książki, która wywarła na mnie taki wpływ. Dlaczego, bo za jej inspirację posłużyły prawdziwe zdarzenia. Dorian wykorzystuje panie, które się w nim zakochały, ponieważ jest oszustem matrymonialnym. Tracą one przez niego oszczędności całego życia, a on sam powoduje u nich także problemy finansowe, depresję i myśli samobójcze. Początkowo jest ujmujący, oddany i kochający. Jednym słowem – doskonały. Ma wprawę w uwodzeniu pań. Posiada rozległą wiedzę na temat kobiecej duszy i jest znakomitym psychoterapeutą. Przemawia do jej preferencji. Zachwyca ją, organizuje fantastyczne spotkania, poświęca uwagę, pobłaża jej pragnieniom i pielęgnuje ją, będąc przy tym nie tylko wspaniałym kochankiem. Jak można nie wierzyć takiemu człowiekowi?
Martyna, Anna, Jadwiga i Karolina zakochały się w Dorianie i przeżywały z nim piękne chwile, zanim stały się ofiarami kradzieży, oszustwa, wyuzdanego zachowania i szyderstwa. Jakim cudem mądre kobiety pełniące funkcje kierownicze mogły nie zauważyć sygnałów zagrożenia? Temat, który wybrała Socha, jest niezwykle wymagający i zawiły. Widać w nim nasze głęboko zakorzenione pragnienie miłości i adoracji. Być może dlatego, że samotność jest epidemią, która dotyka wszystkich, rozluźniliśmy gardę. Kobiety, które przedstawiła Socha nie były niewinne, chciały tylko być kochane. Być może ta książka ma inny powab. Może warto zastanowić się nad swoim mężem, narzeczonym, partnerem w innym świetle? Może nie jest bez skazy i może nie ma charyzmy bohatera książki Sochy, ale to nieistotne, bo on autentycznie kocha. Nie każdy ma takie szczęście.
4. „Dirty John: The Betty Broderick Story” (Netflix, 2020)
Narracja o zdradzie i jej skutkach jest stara jak sam czas. Jednak drugi sezon serialu Netflixa „The Betty Broderick Story” ilustruje skutki zdrady z perspektywy psychologicznej (pierwszy sezon opowiada zupełnie inną historię, więc można zacząć oglądanie od sezonu drugiego). Każdy z nas doświadczył zdrady ze strony bliskiej osoby i jest świadomy potencjalnych konsekwencji. Bycie zdradzonym sprawia, że człowiek czuje się oszukany, niegodny, obniża swoją samoocenę i utrudnia mu zaufanie do innych ludzi. Betty doświadczyła dokładnie tego, co zostało opisane. Przez wiele lat pełniła funkcję żony i matki swojego męża. Zrezygnowała z awansu zawodowego i celów osobistych, aby zapewnić byt swojej rodzinie. Po drugiej stronie Daniel piął się po szczeblach korporacyjnej drabiny. Był ślepy na zaangażowanie i ciężką pracę swojej żony, która zajmowała się domem i pracowała, aby on mógł studiować, a dodatkowo miał dodatkowe dzieci.
Wszystko zaczęło się zmieniać, gdy Daniel awansował jako prawnik. Nawiązuje romans ze swoją młodą, atrakcyjną pomocnicą i w końcu mówi Betty, że chce rozwodu. Żona, która przez lata była maltretowana przez męża i jest wykończona psychicznie, nie jest w stanie poradzić sobie z tą informacją. Przeżywa intensywne uczucia. Wypowiada groźby pod adresem małżonka i jego kochanki. W końcu morduje zarówno byłego męża, jak i jego nową partnerkę. Na fabułę wpłynęły rzeczywiste wydarzenia. Światem wstrząsnęła zbrodnia Betty i jej odwet w latach 80. Choć odrzucamy czyny pani Broderick, to jednocześnie poznajemy, jak do nich doszło. Czy tylko ona jest winna? Czy mąż nie ponosi winy za to, że przez lata nie doceniał starań żony, zanim perfidnie zostawił ją dla młodszej kobiety? Ten serial warto obejrzeć, ponieważ trzyma w napięciu i intryguje. Pomimo tego, że problem jest stary jak ludzkość. Betty jest ofiarą, a nie mordercą, więc mogę się z nią utożsamiać.
5. „Przyjaciółki”, reż. Grzegorz Kuczeriszka
Od wielu lat nasze rodzime programy telewizyjne biją rekordy popularności. Do oglądania w telewizji historii czterech przyjaciółek (Anka, Inga, Zuza i Patrycja) ciągną całe rodziny. Problemy poruszane pod tytułem Przyjaciółki są tak naprawdę osobiste dla każdego z nas w polskiej rzeczywistości. Bohaterowie hitu Polsatu musieli zmagać się ze zdradą, żałobą, rozwodem, brakiem pieniędzy, problemami z dziećmi, chorobami i wieloma innymi kwestiami. Zuza Markiewicz, ambitna i pracowita dyrektorka szkoły, w najnowszym sezonie musi zmierzyć się z chorobą syna, a także rozwodem i napiętymi relacjami z byłym partnerem. Zuza, która zawsze jest zorganizowana i energiczna, czuje się zmęczona, zdenerwowana i bezradna, gdy dowiaduje się, że jej uwielbiany syn ma autyzm.
Chłopiec jest postrzegany przez otoczenie jako niegrzeczny i niemęski ze względu na swoje nieobliczalne zachowanie w różnych sytuacjach. Zuza musi poradzić sobie nie tylko z reakcją bliskich jej osób, ale także z brakiem zrozumienia choroby przez ludzi. Chce pomóc dziecku, ale nie jest pewna, jak to zrobić. Eksperymentalne terapie, ze względu na ich wysoką cenę, często są ograniczane. Doceniam, że autorzy scenariusza skupili się na problemie autyzmu. Być może osoby, które zostaną wcześniej zdiagnozowane, będą mogły prowadzić normalne życie, a środki na leczenie zostaną w końcu odkryte. Zuza momentami czuje się bezradna. Przez działania Krzyśka jest przerażona. Nie rozumie jego postępowania. Mimo to uwielbia go i chce poświęcić dla niego wszystko. Symboliczna jest scena, w której Zuza zwraca drogie, śliczne buty, bo chce zaprowadzić syna na kolejną kosztowną terapię. A pieniądze wyczerpują się w niespodziewanym tempie. Wydaje nam się, że Zuza ze wszystkim sobie poradzi, a jej syn wpasuje się w każdą grupę społeczną.
Do kwestii społecznych, których doświadczamy w realnym życiu, jak i tych, z którymi stykają się fikcyjni bohaterowie literatury czy programów telewizyjnych, należą zdrada, choroba, niepełnosprawność, odmienność, nieuczciwość. Niezwykle istotne jest uwzględnienie tych tematów w książkach o współczesnej kulturze. Pomagają one zidentyfikować problem, uczą jak radzić sobie z wyzwaniami, uwrażliwiają na potrzeby innych. Proponuję wymienione przeze mnie programy telewizyjne i książki. Są one znakomite.